Xe tăng quân đội Trung Quốc tiến vào quảng trường Thiên An Môn năm 1989. Ảnh: Reuters
Nhật báo Le Figaro hôm nay có bài «Tại Trung Quốc, Lý Bằng biện minh cho cuộc thảm sát Thiên An Môn». Theo cựu thủ tướng Lý Bằng, chính Đặng Tiểu Bình là người đã ra lệnh thảm sát. Hồi ký của Lý Bằng đã hạ thấp hình ảnh đẹp đẽ của Đặng Tiểu Bình, cha đẻ của các cuộc cải cách tại Trung Quốc.Nếu như Đặng Tiểu Bình đã ra lệnh cho quân đội hạn chế bạo lực khi tấn công các sinh viên trên quảng trường Thiên An Môn, thì chính ông ta cũng tuyên bố sẵn sàng «làm đổ một chút máu» để đè bẹp cuộc phản kháng.
Nhật báo Le Figaro hôm nay có bài «Tại Trung Quốc, Lý Bằng biện minh cho cuộc thảm sát Thiên An Môn» với hàng tựa: Theo cựu thủ tướng Lý Bằng, chính Đặng Tiểu Bình là người đã ra lệnh thảm sát. Thông tín viên Le Figaro từ Bắc Kinh cho biết, ngày 22 tháng này, tại Hồng Kông, nhân dịp kỷ niệm vụ thảm sát Thiên An Môn ngày 4 tháng 6 năm 1989, sẽ ra mắt một cuốn hồi ký của Lý Bằng, thủ tướng Trung Quốc vào thời điểm đó. Trước đó một năm, nhà xuất bản New Century Press đã gây chấn động công chúng, với việc xuất bản các hồi ký bí mật của Triệu Tử Dương, Tổng bí thư đảng Cộng sản Trung Quốc, bị phế truất vì chống lại việc đàn áp kể trên.
Dù không làm đảo lộn các hiểu biết vốn có về vụ thảm sát Thiên An Môn, nhưng cuốn sách này đã đưa ra các chi tiết mới rất đáng quan tâm. Hồi ký của Lý Bằng đã hạ thấp hình ảnh đẹp đẽ của Đặng Tiểu Bình, cha đẻ của các cuộc cải cách tại Trung Quốc trong con mắt của người Trung Quốc. Theo cuốn hồi ký, nếu như Đặng Tiểu Bình đã ra lệnh cho quân đội hạn chế bạo lực khi tấn công các sinh viên trên quảng trường Thiên An Môn, thì chính ông ta cũng tuyên bố sẵn sàng « làm đổ một chút máu » để đè bẹp cuộc phản kháng. Giám đốc nhà xuất bản, là con trai của ông Bào Đồng, cánh tay phải của Triệu Tử Dương, cho biết tính xác thực của cuốn hồi ký này còn cần phải được kiểm chứng. Trên thực tế, Lý Bằng đã viết hồi ký và có ý định xuất bản năm 2004, nhưng ban lãnh đạo Trung Quốc cho rằng chưa phù hợp.
Trong cuốn hồi ký, Lý Bằng khẳng định, trong những ngày nóng bỏng tháng 6 năm 1989, Đặng Tiểu Bình chính là người đứng đằng sau hậu trường điều khiển, chứ không phải là một thủ lĩnh mệt mỏi, bị cánh cứng rắn trong ban lãnh đạo chi phối, theo quan niệm vẫn được lưu truyền. Theo Lý Bằng, chính Đặng Tiểu Bình đã tuyên bố, nếu việc dùng quân đội đàn áp là sai, ông sẽ chịu trách nhiệm.
Mặc dù không phải là người đứng cùng một phía với Lý Bằng, nhưng ông Bào Đồng cũng nhìn nhận sự việc theo cách tương tự. Theo ông, chính Đặng Tiểu Bình mới là kẻ chịu trách nhiệm chính về cuộc đàn áp này, dù Lý Bằng vẫn thường được mệnh danh là « đồ tể Bắc Kinh ».
Đặng Tiểu Bình chết năm 1997, ở tuổi 92, mà không để lại bất cứ một lời kể nào về thực chất những gì đã dẫn đến vụ thảm sát này. Trong phần lời bạt của cuốn hồi ký định xuất bản năm 2004, Lý Bằng khẳng định chủ trương đàn áp sinh viên và việc bắt Tổng bí thư Hồ Diệu Bang là đúng, nhằm « bóp ngay từ trong trứng mọi ý đồ làm loạn ». Cựu Thủ tướng Trung Quốc cũng cho rằng, nếu như không hành động cương quyết như vậy, thì Trung Quốc đã không thể có được ổn định và thịnh vượng như hiện nay.
Trong những ngày vừa qua, từ Tổng thống Đài Loan cho đến các sinh viên Hồng Kông, nhiều tiếng nói đã cất lên yêu cầu ban lãnh đạo Trung Quốc đối mặt với quá khứ nặng nề này, đặc biệt là đưa ra ánh sáng về con số những người đã bị thiệt mạng trong vụ thảm sát và những người cho đến nay vẫn còn bị giam giữ.
Cũng về Trung Quốc, nhật báo Le Monde hôm nay chạy tựa « Tôi lên án chế độ Trung Quốc ». Đây là nhận định của Guy Sorman, một trong những người sáng lập tổ chức Hành động quốc tế chống nạn đói. Ông Sorman đã từng đến Trung Quốc và tiếp xúc với các nhà dân chủ Trung Quốc ngay tại đây. Chủ trương bảo vệ các quyền con người trên nền tảng tư tưởng chính trị tự do, Guy Sorman rất lo ngại trước thái độ thiếu trách nhiệm của phương Tây trong việc tỏ thái độ dứt khoát đối với Trung Quốc trong các vấn đề nhân quyền. Theo ông, sự phát triển kỳ diệu tại Trung Quốc đã che lấp thực tế là xã hội này, vẫn luôn luôn nằm dưới bàn tay của một đảng độc tài, thủ phạm của các vụ đàn áp những quyền con người cơ bản nhất.
Kể từ khi được chấp nhận vào Tổ chức Thương mại Thế giới (2001), Trung Quốc ngày càng ít tôn trọng các chuẩn mực pháp lý quốc tế. Kế từ khi được coi là một siêu cường, Trung Quốc không tham gia vào việc đem lại sự hài hòa cho thế giới, mà còn gây bất ổn định tại châu Á, bằng cách điều khiển con rối Bắc Triều Tiên. Tác giả bài tiểu luận đồng ý với Liu Xia, một nhà dân chủ sống tại Trung Quốc. Theo Liu Xia, các nhà dân chủ tại Trung Quốc bị đối xử hệt như người Do Thái dưới chế độ Đức quốc xã. Để nhận dạng chế độ hiện nay tại Trung Quốc, không gì hợp hơn là so sánh nó với chế độ phát xít, nơi mà một đảng duy nhất trị vì, khinh bỉ văn hóa, chủ trương liên minh chặt chẽ nhà nước với tư bản.
Nguồn: http://www.viet.rfi.fr/chau-a/20100607-ly-bang-bien-minh-cho-tham-sat-thien-an-mon-nam-1989
